29 Blokken & katrollen

Zeilboot blok en katrol

Bij de aanschaf van een nieuw zeilboot blok is het belangrijk dat deze geschikt is voor jouw boot. De dikte van de lijn bepaalt in belangrijke mate de afmeting van de schijf. Uiteraard moet de maximale werkbelasting ook geschikt zijn voor de krachten die op je boot van toepassing zijn.

Gelagerde blokken zijn voorzien van kogellagers waardoor de weerstand aanzienlijk verlaagd wordt. Dit is een groot voordeel voor toepassingen waarbij veel 'getrimd' wordt zoals bijvoorbeeld de grootzeilschoot, de genuaschoot/fokkeschoot of de spinnakerschoten. Ook voor toepassingen waarbij veel gevoel nodig is, is een gelagerd blok een goede keuze. De wrijving wordt verminderd door de kogellagers die zich tussen as en schijf bevinden. Om de lagers bij hoge werkbelasting niet te beschadigen worden ook wel combinaties van rollagers en gljilagers gebruikt in bepaalde gelagerde blokken.

Ongelagerde blokken hebben een glijlagering. Hierdoor is de wrijving hoger (meer contactoppervlakte), maar de maximale werkbelasting vaak ook. Hierdoor zijn deze zeilboot katrollen ideaal voor plekken waar sprake is van een meer statische belasting. De goedkopere ongelagerde blokken bestaan uit een nylon schijf met daardoorheen direct de as. Bij de duurdere blokken zit er nog een rvs of bronzen bus in de schijf verwerkt. Dit komt de weerstand ook weer ten goede. Bovendien heeft dit laatste genoemde type zeilboot blokken een langere levensduur.

Grootschoot blokken

Grootschoot blokken zijn er in alle soorten en maten. Dit heeft er mee te maken dat de grootschoot op verschillende boten anders ingericht is. Op open zeilboten wordt de grootschoot over het algemeen uit de hand gevaren waardoor een grote vertraging noodzakelijk is. Het is dan niet ogebruikelijk 3-schiijfs blokken te combineren om tot een 1:6 vertraging te komen. Vaak is het onderste blok dan voorzien van een zogenaamd hondsvot (bevestiging uiteinde grootschoot) en een klem zodat de grootschoot tijdelijk in de klem geplaatst kan worden. Voor de grootschoot op open kielboten en kleinere zeiljachten wordt ook vaak gebruik gemaakt van zeilboot kartrollen met meer schijven én een ratel functie.