Helmstokverlenger of joystick voor zeilboot
Een helmstokverlenger voor een zeilboot maakt het mogelijk om gemakkelijker vanaf het zijdek van de boot te sturen. Op deze manier kun je comfortabel zittend sturen. Op open zeilboten kun je op deze manier bovendien als stuurman of stuurvrouw uithangen terwijl je de boot met de joystick bestuurt.
Wat is een helmstokverlenger?
De helmstokverlenger is in de basis altijd gelijk: het is een buis (3) van aluminium of carbon, soms voorzien van een handvat (5), dat middels een scharnier (2) van metaal of rubber aan de helmstok (1) verbonden wordt.
Een ander veel gebruikte term voor de helmstokverlenger is joystick.
Een scharnier van rubber heeft als voordeel dat deze moeiteloos in alle richtingen kan bewegen maar zal na verloop van tijd, zeker onder invloed van UV-straling, barsten gaan vertonen en moet iets vaker vervangen worden. Deze helmstok onderdelen zijn echter niet duur. Het is raadzaam om een reserve helmstok scharnier bij de hand te hebben.
Dit is op onderstaande afbeelding schematisch weergegeven.
Joystick scharnier rubber
Veel helmstokverlengers maken gebruik van een scharnier dat vervaardigd is van rubber en soms voorzien is van een interne dyneema of polyester pees.
Op bovenstaande afbeelding is een joystick gemonteerd op een helmstok van hout. De helmstokverlenger is voorzien van een scharnier of gewricht dat op de helmstok gemonteerd is middels twee rvs zeltappers (onder de afdekplaat verborgen).
Scharnier te stijf?
Als je een helmstokverlenger met rubberen scharnier nieuw koopt, is het scharnier of gewricht op het eerste gezicht ietwat stijf. Dit heeft er mee te maken dat dit helmstokverlenger onderdeel voldoende flexibel moet zijn om de helmstokverlenger parallel op de helmstok te kunnen klappen, maar tevens stijf genoeg moet zijn om, zittend op de kuiprand, de helmstok (via de verlenger) naar loef en naar lij te kunnen bewegen zonder speling.
Dit is de reden dat dit scharnier te stug lijkt te zijn zolang het niet op de helmstok gemonteerd is. Zodra deze gemonteerd is, heb je met de hefboom van de verlenger eenvoudig voldoende kracht om het scharnier in de gewenste richting te bewegen. Als ook een verlenger klem op de helmstok gemonteerd is, kun je de verlenger daar in klikken en is het geheel precies zoals op de afbeelding hierboven te zien is.
Helmstokverlenger monteren
Het monteren van een helmstokverlenger kan eenvoudig door de vierkante basis van de rubberen pees voorzichtig uit de mounting base te trekken. Deze mounting base (zie onderstaande afbeelding) monteer je dan met twee rvs zelftappers (voorboren) op de helmstok.
(LET OP: deze uitleg is van toepassing op de meeste helmstokverlengers van Harken maar geldt ook voor veel vergelijkbare helmstokverlengergers met afneembaar rubberen scharnier)
Vervolgens schuif je de vierkante basis van de rubberen pees weer voorzichtig vanaf de zijkant in de mounting base en schuif je het kapje over de mounting base tot deze vast klikt.
Monteer tot slot eventueel een helmstok verlenger klem net vóór de verdikking van het helmstokverlenger – handvat. Daarmee kan de joystick netjes op de helmstok opgeborgen worden.
Andere helmstokverlengers
Hierboven wordt een type helmstokverlenger beschreven die veel op zeilboten en zeiljachten gebruikt wordt. Er zijn ook iets andere systemen die wat geavanceerder zijn en vaak op grotere zeiljachten gebruikt worden. De Spinlock helmstokverlengers zijn hier een goed voorbeeld van.
Vragen? Vraag!
Heb je zelf een vraag over je helmstokverlenger of heb je een opmerking die je graag met andere watersporters wilt delen, reageer dan s.v.p. onderaan deze pagina.